گلايکولها، كه ديالها نيز ناميده ميشوند، تركيباتي شامل دو گروه هيدروكسيل چسبيده به اتمهاي كربن جدا در يك زنجير آليفاتيك است. اگر چه گلايکولها ميتوانند شامل اتمهاي ناهمگن نيز باشند.
گلايکولها، كه دیالها نيز ناميده میشوند، تركيباتي شامل دو گروه هيدروكسيل چسبيده به اتمهاي كربن جدا در يك زنجير آليفاتيك می باشند. اگر چه گلايکولها می توانند شامل اتمهای ناهمگن نيز باشند. در سادهترين گلايکولها با فرمول كلي، هر دو گروه هيدروكسيل به يك زنجير هيدروكربنی غيراستخلافی چسبيده است. اتيلنگلايکول و پليگلايکولهای سبک آن بیرنگ، بي بو، جاذبالرطوبه با دماي جوش بالا است که به طور كامل با آب و بسياري از مايعات آلی امتزاج پذير هستند. اتيلن گلايکول نقطه انجماد آب را تا حد قابل ملاحظهاي كاهش میدهد.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی
خاصيت | مقدار |
نقطه ذوب (°C) | 13- |
نقطه جوش در kpa 3/101، (°C) | 6/197 |
نقطه احتراق (°C) | 116 |
دانسيته در °C20، g/ml | 1135/1 |
ضريب شكست نور | 4318/1 |
فشار بخار در °C20، kpa | 008/0 |
گرماي ويژه، J/kg°C | |
بعنوان مايع، °C8/19 | 406/2 |
معرفی کاربردی
اتیلن گلایکولها بهعنوان ماده واسطه برای مصارف نظیر رزینها، همسانساز حلالها،ضدیخ و مواد واسطه شیمیایی میباشد. این کاربردها بسته به نوع ساخت، محدوده وسیعی از محصولات شامل ضد یخ مایعات، مایعات انتقال حرارت، ضد یخ در اتومبیل و ماده سردکننده، چسبهای پایه آب، رنگهای لاتکس و امولسیون آسفالت، خازنهای الکترولیتی، الیاف نساجی،کاغذ و چرم می باشد.
کاربرد ها
1. کاربرد اتيلنگلايکول در ضدیخ
از اتیلنگلایکول بهعنوان ضدیخ در موتورهای احتراق داخلی استفاده میشود. کارایی محلول آب و گلایکول بهعنوان ماده سردکننده برای اتومبیلها و محیط انتقال حرارت صنعتی به طور روز افزون افزایش یافته است. فرمولاسیونهای بر مبنای اتیلن گلایکول برای یخ زدایی در سیستم هواپیما، باند فرودگاهها مسیرهای تاکسی رو به کار می رود.
کپسول آتشنشانی تحتفشار و سیستم آبفشان در محلهای عبور و مرور به منظور جلوگیری از یخزدگی اغلب اتیلن گلایکول است. به منظور محافظت رنگ امولسیون آسفالت در برابر یخزدگی که به شکست امولسیون میانجامد ، از اتیلنگلایکول استفاده میشود. اتیلنگلایکول بعد از تیتراسیون و تشکیل ماده منفجره دی نیترات با دینامیت ترکیب شده و نقطه انجماد آن را کاهش داده و انتقال آن را در هوای سرد آسان میسازد.
2. الیاف و رزین های پلی استر
اتیلن گلایکول ماده خام لازم برای تولید الیاف پلی استر (پلی اتیلن ترفتالات) با نامهای تجاری داکرون، فورترل، تریلن و ویکرون است و این الیاف بازار مهمی برای مصرف گلایکولها در سراسر جهان محسوب میشوند. رزین های پلیاستر که از اتیلنگلایکول، مونومر وینیل و انیدرید مالئیک و فتالیک ساخته میشوند کاربری وسیعی در تولید ورقهها دارند. این به طور گسترده در تولید طیف گستردهای از محصولات مانند مبلمان، بدن خودرو، بدنه کشتی، چمدان و غیره مورد استفاده قرار میگرفتند. رزین های آلکیدی ساخته شده از اتیلنگلایکول و انیدرید فتالیک در ساخت پوشش سطح استفاده میشود. واکنش اتیلن گلایکول با اسیدهای دی بیسیکO-)افتالمیک، مالئیک یا فوماریک ( رزینهای آلکیدی تولید میکند که در چسب کاریها، اصلاح لاستیک مصنوعی و مصارف دیگر بکار میرود. استرهای رزین گلایکولی در چسب،لاک و لعاب استفاده میشوند.
3. کاربرد اتيلن گلايکول در سیالات هیدرولیک
سیالات هیدرولیک ترمز و کمک فنر به منظور بهبود قابلیت مهار کنندگی وسیله نقلیه، جلوگیری از تورم لاستیک، و مهار فوم فرمول حاوی اتیلن گلایکول هستند. اتیلنگلایکول با پلیآلکیلن گلایکول و آب مخلوط شده و روغن هیدرولیکی تولید میکند که کاربرد گستردهای به عنوان یک سیال هیدرولیکی غیر قابل اشتعال با گرانروی کم دارد.
4. خازن ها
اتیلنگلایکول به عنوان یک حلال برای آمونیوم پربورات است که در بسیاری از خازنهای الکترولیتی استفاده میشود.
5. مصارف دیگر
اتیلنگلایکول یک ماده حد واسط در تولید گلیوکسال است که در فرآوری پارچههای پلیاستر پنبه جهت چاپ دائمی بکار می رود. افزودن اتیلن گلایکول به نواحی حاوی آب فرمالدئید اوره و ملامین فرمالدئید به ثبات آنها میانجامد. از این ماده به عنوان رطوبت گیر کاغذ، الیاف نساجی، چرم و چسب استفاده میشود و علاوه بر محصولات نرمتر و قابل انعطاف تر را میسازد و دوام آنها را بهبود میبخشد.