الکل اتوکسیلات از سورفکتانتهای غیر یونی هستند که بوسیله واکنش الکل با اتیلن اکساید در حضور کاتالیست پتاسیم هیدرواکسید در دمای 180 درجه سانتیگراد و با فشار 1-2 بار تولید می شوند. الکل ها را می توان هم از طریق مواد اولیه طبیعی و مواد پتروشیمی تولید کرد. ولی اتوکسیلات از منابع پتروشیمی تولید می شود. خانواده ترکیباتAE دارای کف کنندگی مناسب (کف کنندگی کنترل شده)، در شوینده های خانگی به عنوان شوینده لباس، شوینده ماشین ظرف شویی مورد استفاده قرار می گیرند و هنگام شستشو به پارچه آسیب نمیزند. اتوکسیلاتها از الکلها با زنجیره کربنی 12C – 22 C تولید میشوند اتوکسیلات های تولید شده در 12- C 15C بیشترین کاربرد را دارند .از اتوکسیلات ها در شوینده های مایع و شوینده های ماشین ظرف شویی استفاده می شود. از ویژگی های این محصول قدرت پاک کنندگی بالا در برابر لکه های روغنی و حساس نبودن آنها در آب سخت می باشد. از دیگر ویژگی های الکل اتوکسیلات زیست تجزیه پذیر بودن آن است. این ترکیبات سازگاری بهتری برای شستشوی پارچه های طبیعی نسبت به دیگر شوینده ها دارند و در اثر شستشو به آنها آسیب نمیرسانند، به این دلیل که بر خلاف دیگر شوینده ها نیروی الکترو استاتیک بر روی این ترکیبات اثر چندانی ندارد. الکل اتوکسیلات وقتی به صورت مستقل مورد استفاده قرار می گیرند، دارای قدرت پاک کنندگی بالاتری نسبت به سورفکتانت آنیونی دارد. سمیت آبی الکل اتوکسیلات با کاهش درجه اتوکسیلاسیون و با افزایش طول زنجیره آبگریزی افزایش می یابد. طبق آزمایشات انجام شده در آمریکای شمالی و اروپا این ترکیبات دارای درجه سمیت کمتری در آب نسبت به دیگر ترکیبات هستند. الکل اتوکسیلات توسط خاک جذب شود و می تواند از فاز مایع به فاز جامد تبدیل شود و قابلیت تبدیل به لجن فعال را دارد.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی الکل اتوکسیلات
میزان حلالیت الکل اتوکسیلات در آب بر اساس زنجیره کربنی به شرح زیر می باشد.
8C | 10C | 12C | 13C | 14C | 15C | 16C | 18C |
در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l 551 | در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l39.5 | در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l 1.93 | در دمای 20 درجه سانتیگراد mg/l 0.38 | در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l 0.191 | در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l 0.102 | در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l 0.013 | در دمای 25 درجه سانتیگراد mg/l 0.0011 |
جدول 1-میزان حلالیت الکل اتوکسیلات در آب بر اساس زنجیره کربنی
نقطه ذوب الکل اتوکسیلات بر اساس زنجیره کربنی به شرح زیر می باشد.
8C | 10C | 12C | 13C | 14C | 15C | 16C | 18C |
17-15.5 | 6.4 | 22.6-24 | 32-33 | 39- 40 | 44- 46 | 50 | 58- 59.5 |
جدول 2-نقطه ذوب الکل اتوکسیلات( سانتیگراد)
نقطه جوش الکل اتوکسیلات بر اساس زنجیره کربنی به شرح زیرمی باشد.
8C | 10C | 12C | 13C | 14C | 15C | 16C | 18C |
194-195 | 229 | 255-269 | 276 | 289 | 334- 344 | 210 | 333 |
جدول 3-نقطه ذوب الکل اتوکسیلات در فشار محیط ( سانتیگراد)
معرفی کاربردی
اتوکسیلات ها و انواع مشتقات آنها در مواد شوینده مورد استفاده قرار می گیرند. از این دسته ترکیبات به عنوان عامل پاک کننده مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد در صنایع مختلف از جمله صنایع آرایش بهداشتی، کشاورزی، نساجی، لاستیک سازی، صنایع رنگ، صنایع چرم و شوینده های خانگی کاربرد دارد.
کاربرد ها
1.صنایع آرایش بهداشتی
از ویژگی های اتوکسیلات ها قابلیت پاک کنندگی پوست و مو آنها می باشد. از این ترکیبات در صنایع آرایش بهداشتی در محصولات زیر استفاده می شود.
- بدن شوی
- ژل های حمام
- محصولات کف کننده حمام(Bubble baths)
- صابون های حمام
- شامپو
- محصولات ضد عفونی کننده
2.کشاورزی
اتوکسیلات ها در صنعت کشاورزی به علت عملکرد بالای آنها در مقابل سختی آب برای رقیق کردن سموم در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
3.صنعت نساجی
در صنعت نساجی از اتوکسیلات ها به عنوان عامل پاک کننده الیاف و رنگرزی مورد استفاده قرار می گیرد. از این ترکیبات برای شستشوی الیاف پشم، پنبه و رنگرزی الیاف استفاده می شود. این ترکیبات به دلیل قدرت نفوذ بالا در الیاف پنبه به عنوان (Wetting agent) و یک عامل کمکی برای رنگرزی پارچه می باشد.
4.صنعت لاستیک سازی
این ترکیبات به علت پایداری بالا در تولید لاستیک های با کیفیت بالا استفاده می شود.
5.صنایع رنگ
از ترکیبات اتوکسیلات در صنایع رنگ استفاده می شود برای مثال ترکیب (Lauryl-myristyl-alcohol ethoxylates) به عنوان حلال در این صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیبات به دلیل غیر یونی بودن عملکرد بالای آن در برابر سختی آب بهترین امولسیفایر مورد استفاده برای فرمولاسیون رنگ می باشد.
6. صنعت چرم
در صنعت چرم از اتوکسیلات ها در فرایند دباغی و تولید چرم نهایی استفاده می شود.
7. شوینده های خانگی
از ترکیبات اتوکسیلات برای تولید پودرهای لباس شویی، شوینده های ماشین ظرف شویی، ضد عفونی کننده ها استفاده می شود.